Het Belang van de Zakaat
In de naam van Allah, de meest Barmhartige, de meest Genadevolle. Alle lof behoort toe aan Allah, en moge Allah vrede en zegeningen schenken aan de Profeet Mohammad (saw), zijn familieleden, metgezellen en eenieder die in zijn voetsporen treedt tot aan de Dag des Oordeels.
Beste broeders en zusters, wij bevinden ons nog steeds in de heilige maand al-muharram, die gekenmerkt wordt met de tiende dag ervan, namelijk ‘ashura. Vanwege het grote aanzien van deze dag bij de nobele Profeet Mohammad (saw), zijn velen van ons gewend om de zakat in deze gezegende periode uit te keren. Het onderwerp van deze preek betreft dan ook “het belang van de zakat in de islam”, die behoort tot één van de vijf zuilen van de islam. De Profeet (saw) heeft overgeleverd: “De Islam is gebouwd op vijf (zuilen): het getuigen dat niets of niemand het recht heeft aanbeden te worden, behalve Allah en dat Mohammad de Boodschapper is van Allah, het verrichten van het gebed, het betalen van de zakat, het verrichten van de haddj naar het (Heilige) Huis (in Mekka) en het vasten in (de maand) Ramadan” (Al-Bukhari en Muslim).
Deze zuilen zijn als een fundering van een huis; wanneer je één van de funderingen weghaalt, dan stort het huis in. De verplichting om de zakat te voldoen, is vele malen genoemd in de Eerbiedwaardige Koran, bijvoorbeeld: “En onderhoudt de salat en geeft de zakat” of “Voorwaar, degenen die geloven en goede daden verrichten en de salat onderhouden en de zakat geven, voor hen zal de beloning bij hun Heer zijn”. De persoon die deze verplichting ontkent, negeert de doorslaggevende teksten van de Koran en de Sunna, en verliest hiermee op basis van consensus van de moslimgeleerden zijn geloof.
De persoon die deze verplichting niet uitvoert, begaat een grote zonde binnen de islam, zoals geopenbaard in de Koran: “En zij die het goud en het zilver oppotten en dit niet besteden op de Weg van Allah; verkondig hen over een pijnlijke bestraffing. De dag waarop dit (goud en zilver) verhit zal worden in het vuur van de Hel, dan zal ermee over hun voorhoofden, hun zijden en hun ruggen gestreken worden. (En er zal worden gezegd.) Dat is, wat jullie voor jezelf hadden opgepot, proeft dan wat jullie plachten op te potten.” Koran 9:34. Met andere woorden, degene die ieder vorm van rijkdom onderhevig aan zakat achter houdt, zal hiermee op de Dag des Oordeels zwaar worden bestraft.
De derde zuil van de islam wordt veelal vertaald als armenbelasting of verplichte liefdadigheid, maar de letterlijke betekenis ervan luidt: reiniging of groei. De reiniging van onze bezittingen vindt plaats in de vorm van het geven van het voorgeschreven deel aan de armen, zodat de rijkdommen in zuiverheid kunnen groeien.
Het geven van de zakat heeft dus invloed op het economische welzijn en de spirituele opleving van de mens als individu, en de maatschappij als geheel. Het brengt de diverse sociale klassen dichter tot elkaar en vult de leegte die tussen de leden ervan kan bestaat. Deze verplichting van de rijke aan de arme, moet op een nederige en correcte nette manier worden uitgevoerd, evenals de andere religieuze verplichtingen, zoals het gebed en het vasten. De intentie ervoor moet oprecht zijn, en de behoeftigen mogen niet lastiggevallen worden of bespot worden, immers het dient ter vervulling van het recht van de armen en minderbedeelden, dat Allah (swt) aan hen heeft geven. De zakat reinigt ook de hechting aan onze rijkdommen, waardoor het besef ontstaat dat al hetgeen wij bezitten afkomstig is van Allah de Verhevene. We leren te delen met anderen, waardoor wij onszelf ontdoen van gierigheid en hebberigheid. Tot één van de vele voordelen en verdiensten van de zakat behoort ook het verkrijgen van grote zegeningen en bescherming tegen de bestraffing in het Hiernamaals.
Het is uiteraard niet mogelijk om alle zaken die betrekking hebben op de zakat in één preek te behandelen, en om die reden beperken wij ons tot de essentiële voorwaarden. Er is komende zondag na het Dhor gebed gelegenheid om uitgebreid vragen te stellen aan de imam.
Wat betreft de noodzakelijke voorwaarden geldt dat:
1. alleen de moslim de verplichting heeft om de zakat te voldoen
2. er een bepaalde minimale waarde aan bezittingen moet zijn
3. men de bezittingen volgens het islamitische jaar in bezit moet hebben
4. men eigenaar is en de feitelijke macht heeft over zijn bezittingen
5. en hij of zij de leeftijd geeft bereikt om zakat plichtig te zijn.
Wat betreft de bezittingen zijn er verschillende zaken te onderscheiden: datgene wat uit de grond komt aan granen en fruit, grazende veedieren, goud en zilver en producten die als handelswaar verkocht worden. Voor deze vier categorieën is er een minimaal vermogensniveau vastgesteld, dat aangeduid wordt als nisab. Wanneer de waarde van het geld of de producten de nisab heeft bereikt, dient men daarover zakat uit te geven. De waarde van de nisab is gelijk aan 85 gram (24 karaats) goud.
Een voorbeeld: een persoon die een bedrag boven de waarde van 85 gram goud heeft, moet na een islamitisch jaar, 2,5% ervan als zakat uitgeven. De waarde van 85 gram goud is op dit moment ongeveer 3000 Euro. Wanneer je dus één jaar lang (volgens de islamitische kalender) 3000 euro of meer in bezit hebt, dan moet je 2,5% daarvan geven aan zakat. Het gaat hier ook om spaargeld en om geld dat op de naam van de kinderen staat. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen de gehuwde, alleenstaande, of inwonende bij de ouders. Van belang is slechts dat de bezittingen de minimale waarde hebben bereikt.
Moge Allah de Verhevene het uitvoeren van onze verplichtingen in deze wereld vergemakkelijken, Amien!
