In Engeland zijn twee bladzijden opgedoken van wat wel eens de oudste koran kan zijn die tot dusver is ontdekt. Het perkament waarop de teksten staan is afkomstig van een dier dat ergens rond het jaar 600 leefde. De koranverzen zelf werden volgens de islamitische tradities pas na het jaar 610 aan Mohammed geopenbaard.
De koranbladzijden bevatten stukken van de soera’s (hoofdstukken) 18 tot 20, en zijn geschreven in een vroege vorm van het Arabisch schrift genaamd hijazi. De teksten zaten ingebonden in een andere oude koran uit de Middeleeuwen, waarin ze echter niet thuishoorden. Het manuscript is in het bezit van de Universiteit van Birmingham, waar het deel uitmaakt van een collectie van meer dan 3.000 oude documenten die in het begin van de vorige eeuw in het Midden-Oosten werden verzameld door de Iraakse historicus, priester en assyrioloog Alphonse Mingana.
Experts rondom de ontdekking zijn in alle staten. ‘Degene die dit heeft opgeschreven kan de profeet Mohammed best eens hebben gekend’, aldus hoogleraar Christendom en Islam David Thomas van de Universiteit van Birmingham bij de bekendmaking van de vondst. ‘Hij heeft hem waarschijnlijk gezien, heeft hem misschien nog horen preken. Hij kende hem misschien persoonlijk, en dat is best een gedachte om even op te kauwen.’ Ook experts die niet direct bij de vondst zijn betrokken spreken van een ‘opwindende ontdekking’.
Herontdekt door een promovendus
De pagina’s werden enige tijd terug herontdekt toen een promovendus ze beter begon te bestuderen. Koolstofdatering uitgevoerd aan de Universiteit van Oxford wees vervolgens uit dat het perkament waarop de teksten zijn geschreven een ouderdom hebben van ergens tussen het jaar 568 en 645. Dat betekent dat het dier waaraan ze zijn ontleend zeer waarschijnlijk tegelijkertijd met Mohammed moet hebben geleefd. De teksten op het perkament zijn uiteraard jonger. En hoewel niemand precies weet wanneer die zijn opgeschreven, gaan de experts ervan uit dat het niet lang daarna kan zijn geweest, omdat de schriftvorm zo oud is en perkament destijds zeldzaam was.
Lange tijd wezen islamcritici erop dat de vroegst bekende korans pas stammen van ver na de dood van Mohammed. Maar de laatste decennia is daarin verandering gekomen, vooral door de ontdekking van steeds meer beschreven perkamenten uit de periode kort nadat Mohammed leefde (van 570 tot 632, volgens de traditie).
Als de tot dusver oudst bekende koran geldt het manuscript van Samarkand, dat wordt bewaard in Oezbekistan, geschreven op perkament van rond het jaar 800. Maar er zijn inmiddels ook oudere koranfragmenten bekend, zoals de ‘perkamenten van Sanaa’ die teruggaan tot het midden van de 7de eeuw. Vorig jaar nog dook er in een bibliotheek in Tübingen alweer een manuscript op met koranteksten erop: geschreven op perkament uit de periode 649 tot 675. Welke precies de oudste is, is onmogelijk te zeggen.
Kostbare overblijfselen uit de periode van kalief Oethman
Koranexperts zien in de nieuw gevonden teksten opnieuw bewijs dat de koran zoals moslims die nu kennen sinds de vroegste versies onveranderd is gebleven: de teksten uit Birmingham zijn nagenoeg identiek aan de moderne koran.
Volgens de overlevering gaf de derde kalief Oethman opdracht voor de definitieve vastlegging van de koran, die kort na Mohammed vooral moet zijn rondgegaan in de vorm van losse fragmenten op stukken perkament, gedroogde bladeren en zelfs schouderbladen van kamelen. Van daaruit zouden de eerste korans zijn verspreid over de vroege islamitische wereld.
‘Het dateringsbewijs geeft aan dat we hier te maken hebben met enkele kostbare overblijfselen die ooit deel uitmaakten van een kopie uit die periode’, aldus curator Muhammad Waley van de British Library in een persverklaring. ‘Het laat de mogelijkheid open dat de redactie die wordt toegeschreven aan Oethman eerder plaatsvond dan aangenomen. Of zelfs, dat het voorstelbaar is dat deze folio’s nog ouder zijn dan dat proces.’
Bron: volkskrant.nl
