Altruïsme (Onbaatzuchtigheid)

In de Naam van Allah de Barmhartige de Meest Genadevolle. Alle Lof aan Hij die de Koran niet nederzond aan Mohammed om hem te vermoeien, maar slechts als een Vermaning voor degene die Allah vreest. Een Neerzending van Degene Die de aarde en de hoge hemelen heeft geschapen. Allah, er is geen god dan Hij. Aan Hem behoren de Schone Namen toe. Vrede en zegeningen met de meest nobele profeet Mohammedﷺ.

Weet beste dienaren van Allah dat het succes enkel in de godvrezendheid zit (Taqwa). Allah swt zegt: …dus vrees Allah o bezitters van verstand, opdat jullie succesvol zijn. [5:100] Moge Allah ons gezond verstand schenken en ons tot de succesvollen doen behoren.

Een gemiste eigenschap hedendaags

Wij bevinden ons nog steeds in de heilige maand Muharram, de maand waarin de migratie van de profeetﷺ plaatsvond. Een maand waaruit wij vele leringen kunnen trekken. Vandaag zullen we het hebben over een bepaalde nobele karaktereigenschap die de zielen van de sahaba versierde en hen tot de dag van vandaag doet stralen en daardoor vele harten doet opleven. Een karakter die wij hedendaags weinig zien en oh zo nodig is. Deze exclusieve eigenschap is altruïsme ook bekend als onbaatzuchtigheid, edelmoedig, belangeloos of liefdadig.

Een eigenschap waarbij jij jezelf wegcijfert voor een ander. Altruïsme (i’thar), de voorkeur aan anderen geven boven jezelf bij het verrichten van goede daden, het voorrang geven aan de gemeenschappelijke belangen van de gemeenschap over het eigen belang; volgens de spirituelen, houdt het in dat men zichzelf toewijdt aan de levens van anderen, in vergetelheid van alle eigen zorgen. Het is zelfopoffering in het belang van anderen.

De Profeetﷺ zei: De moslim is de broeder van de moslim, hij is niet onrechtvaardig tegenover hem en hij levert hem niet uit aan zijn vijanden. Als iemand zijn broeder hulp biedt,dan zal Allah hem helpen. Als iemand verdriet of een moeilijkheid doet verdwijnen voor een moslim,dan zal Allah hem bevrijden van een moeilijkheid op de Dag der Opstanding. Als iemand de gebreken van een moslim verbergt, dan zal Allah zijn gebreken op de Dag der Opstanding verbergen. [Bukhari & Muslim]

 Een moslim mag deze eigenschap niet missen

Dit is een beschrijving waaraan wij allen aan zouden moeten voldoen indien wij onszelf als ware dienaren van Allah beschouwen. Helaas zien we binnen de moslimgemeenschap juist het tegenovergestelde. We gunnen elkaar weinig, we wedijveren met elkaar in het slechte en we geven niet thuis wanneer er om onze hulp wordt gevraagd. En wat betreft het elkaar lasteren en over elkaar roddelen, lijkt de normaalste zaak van de wereld te zijn en beseffen niet dat het een van de grote zonden zijn.

De Profeetﷺ heeft gezegd: “Niemand gelooft totdat hij voor zijn broeder wenst wat hij voor zichzelf wenst.”

Egoisme

Het tegenovergestelde van altruïsme is gierigheid en egoïsme die voortvloeien uit hebzucht en liefde voor het wereldse. Zowel gierigheid als egoïsme worden beschouwd als redenen voor distantiëring van de Schepper, de schepsels, en het Paradijs. Terwijl gierigheid voortkomt uit hebzucht en liefde voor het wereldse, vloeien vrijgevigheid, welwillendheid en perfecte goedheid voort uit altruïsme. In deze individualistische maatschappij zie we dat egoïsme wijdverspreid is. Een samenleving waarbij het enkel draait om het eigen ik, zolang het maar met mij goed gaat, zolang ik eerst ben, zolang ik niet hoef te lijden en ga zo maar door. Zo’n persoon zal nooit de zoetheid van imaan in zijn hart proeven en zal innerlijke rust niet kunnen vinden. Dikwijls zijn dit ook de mensen die in elke zin wanneer zij spreken het woordje “ik” gebruiken. Zij Zijn behoorlijk vol van zichzelf, maar in werkelijkheid zijn zij leeg.

In de koran beschrijft Allah de hoogmoedigen die zo vol waren van zichzelf wanneer zij met “ik”begonnen.

• Qaroen zei: “Dit is mij slechts toegekomen vanwege de kennis die ik bezit” [28:78]
• Fir3awn zei: “Ik ben jullie heer, de meest verheven” [79:24]
• An-Numroud zei: “Ik doe leven en sterven” [2:258]
• Iblies zei: “Ik ben beter dan hij” [7:12]

En wij weten allen wat Allah met deze hoogmoedigen heeft gedaan en wat hun bestemming is.

Een ziekte binnen de gemeenschap

Beste dienaren van Allah. Ook onze gemeenschap wordt getroffen door deze ziekte, de ziekte van egoïsme die tot het moslimgezin is binnengedrongen en vele gezinnen kapot maakt. De echtgenoot is niet langer meer betrokken binnen het gezin en verwaarloost op deze manier de opvoeding van de kinderen en de relatie met zijn echtgenote. Hij houdt zich enkel bezig met zijn eigen zaakjes en bezigheden. De echtgenote die zich niet langer meer verantwoordelijk voelt voor het huishouden thuis en enkel met haarzelf bezig is en het wereldse achterna jaagt. Zij verwaarloost de relatie met haar echtgenoot en de kinderen krijgen de verkeerde opvoeding mee. De gezinsleden leven langs elkaar heen onder een dak, ieder in z’n eigen wereldje vingerwijzend naar de ander en te trots om zichzelf weg te cijferen voor de ander. Nog ernstiger is het feit dat velen dikwijls de oplossing of het geluk zoeken in alcohol, drugs ontucht en gokken. Zij hebben de shaytan gehoorzaamd en hem tevreden gesteld.

Beste dienaren van Allah, om de ziekte van egoïsme te bestrijden, dienen we ons onbaatzuchtig jegens anderen op te stellen. Dit kunnen we bereiken door bijv bereidheid te tonen. Bijv. Het belang van de gemeenschap boven die van mijzelf te stellen. Het toestaan van anderen te profiteren van mijn tijd, kennis en energie. Mijn zachtheid en goed gedrag te tonen jegens anderen en met vriendelijke woorden spreken. Mijzelf nuttig maken binnen verschillende instanties zoals moskeeën en andere hulporganisaties zonder iets voor terug te willen, mij niet te trots op te stellen tegenover mijn partner en geduldig te zijn binnen het gezin en de opvoeding.

Dit alles in de hoop te behoren tot de groep waarover Allah swt het volgende zegt: Zij verlenen hun voorrang boven zichzelf, zelfs indien ze zelf behoeftig zijn. Degenen die zichzelf beschermen tegen de gierigheid van hun ego. Diegenen, zij zijn welslagenden. [59:9]

Moge Allah ons tot de welslagenden laten behoren.

Beluister hier de samenvatting van de vrijdagpreek.